BRAKİAL PLEKSUS YARALANMASI NEDİR ?
Omurilikten çıkan üst ekstremitelerin duyusal , motor ve sempatik innervasyonundan sorumlu periferik sinir ağıdır. C5-T1 spinal sinir köklerinden oluşur. Bu pleksusların zedelenmesi sonucu oluşur .
BRAKİAL PLEKSUS YARALANMASI TÜRLERİ NELERDİR ?
OBSTETRİK BRAKİAL PLEKSUS PARALİZİSİ : Üst ekstremitenin çeşitli düzeylerde paralizisinden tam plejisine kadar uzanan bir tablodor . Doğum sırasında omuzlar pelviste sıkışır bebeğin aşırı çekilmesi sonucup pleksus yaralanır. (C5-6 kökleri , üst trunkusu ilgilendiren yaralanmadır.
NEDENLERİ
Annenin doğum yaşının 35 yaş ve üzeri olması
Annenin pelvis anatomisi bozukluğu
İlk doğum olması
Makat gelişli doğumlarda gövdenin ve boynun yana aşırı eğilmesiyle sinirlerde oluşan çekilme sonrası gelişir . ( C8-T1 kökleri ve alt trunkusu ilgilendiren yaralanmalar )
Baştan gelen doğumlarda ise omuzların dışarı çıkışı sırasında başın ve boynun aşırı yana eğilmesiyle sinirlere uygulanan traksiyon sonrası gelişir .
ERB-DUCHENNE PARALİZİSİ :
C5-6 ve bazende C7 tutulabilir .
İnfraspinatus , supraspinatus , biceps , deltoid , brakioradialis kasları etkilenir .
Hasta kolunu fleksiyona , omuzunu abduksiyona getiremez
Garson eli deformitesi vardır . ( kol adduksiyon ve iç rotasyonda , dirsek ekstansiyonda , ön kol pronasyonda , bilek fleksiyonda )
KLUMPKE PARALİZİSİ :
C8-T1 hasarı sonucu oluşur .
Ön kol fleksör kasları , elin intrensek kasları , parmak ekstansörleri ve bilek fleksör kasları etkilenir .
Ön kol medialinde duyu kusuru görülür .
Grasp ( yakalama ) refleksi alınmaz .
Pençe el deformitesi gelişir (n.ulnaris)
Ön kol supinasyon , dirsek fleksiyon ve el bileği ekstansiyondadır.
El kasları paralitiktir .
Çocuk parmakları ile obje tutamaz , el ödemlidir .
Horner sendromu görülebilir .
TOTAL PLEKSUS PARALİZİSİ :
Tüm sinir kökleri zarar görmüştür .
Kolun tümünde flask felç ve buna eşlik eden duyu kusuru vardır .
Kolda refleks alınmaz .
BRAKİAL PLEKSUS TEDAVİSİ NASIL OLUR ?
1.AŞAMA (İLK İKİ HAFTA )
Tedavi amacı : bakan kişiye pozisyonlama tutuş ve günlük yaşam ile ilgili bilgilendirme yapılmalı .
2.AŞAMA (2 HAFTA – 4 AY )
Kas gerginliğini önleme
Kas gücünü arttırma
İzometrik kas kontraksiyonu sağlama
Ağırlık aktarma
3.AŞAMA (4-6 AY )
Hata yaşına uygun kaba motor ve ince motor becerileri kazandırma
Yuvarlama , dönme , uzanmayı sağlamak
Kontraktür ve deformiteleri önlemek
4.AŞAMA ( 6-12. AY )
Kas gücünü arttırmak
Duyuyu arttırmak
Fonksiyonel hareketlerin ortaya çıkmasını sağlamak
5.AŞAMA ( 1-4 YIL )
Yaşına uygun becerilerde fonksiyonelliği arttırmak
Öğrenilmiş kullanılmamayı önlemek
Kontraktür ve deformite oluşumunu önlemek